Wilsonbekwame volwassenen
Onderzoek met wilsonbekwamen mag alleen als het aan speciale regels voldoet. Wilsonbekwame volwassenen zijn bijvoorbeeld zeer demente ouderen, verstandelijk gehandicapten, comapatiënten of mensen met een ernstige psychische ziekte. Dit zijn kwetsbare mensen. Zij kunnen zich vaak moeilijk of zelfs helemaal geen beeld vormen van het onderzoek. Ze kunnen vaak moeilijk of niet hun mening geven. Anderen moeten dat voor hen doen. Daarom stelt de wet extra eisen aan onderzoek met deze mensen.
Vertegenwoordiger
Om proefpersoon te worden, kan een vertegenwoordiger toestemming geven. Dat kan iemand zijn die door de rechter is benoemd, zoals een curator of een mentor. Als die er niet is, dan kan een gemachtigde toestemming geven. Als die er niet is, dan kan de echtgenoot, geregistreerd partner of een andere levensgezel van de proefpersoon toestemming geven. Is die er ook niet, dan de ouders van de proefpersoon. Zijn die er ook niet, dan kunnen redelijkerwijs bereikbare meerderjarige kinderen toestemming geven. Als die er ook niet zijn, kunnen redelijkerwijs bereikbare broers en zussen van de proefpersoon toestemming geven voor deelname aan het onderzoek.
Verzet
Onderzoekers moeten wilsonbekwame volwassenen uit het onderzoek halen als zij zich ertegen verzetten. Voorbeelden van verzet zijn (signalen van) angst, verdriet of boosheid.
Niet meedoen
Bedenkt u zich? U heeft altijd het recht om de proefpersoon toch niet te laten meedoen. Ook tijdens het onderzoek mag de vertegenwoordiger de deelname van de proefpersoon altijd stoppen. Dat mag zonder te zeggen waarom.
Wilt u niet dat degene die u vertegenwoordigt meedoet aan het onderzoek? Dan hoeft u verder niets te doen. U hoeft nergens te tekenen. U hoeft ook niet te vertellen waarom u dit niet wilt. Is de wilsonbekwame volwassene patiënt? Dan krijgt hij of zij de normale behandeling.